در نظام قضایی، نظریه کارشناسی بهعنوان ابزاری برای ارائه دیدگاههای تخصصی در موضوعات فنی و پیچیده به دادگاهها استفاده میشود. این نظریهها به قضات کمک میکنند تا در پروندههایی که نیاز به دانش تخصصی دارند، تصمیمگیریهای دقیقتری انجام دهند. بااینحال، گاهی اوقات نظریه اولیه کارشناس ممکن است بهدلیل نقص در تحقیقات یا ابهام در توضیحات، نیازمند تکمیل باشد. در چنین شرایطی، نظریه تکمیلی کارشناسی مطرح میشود. این مقاله به بررسی مفهوم، فرآیند، هزینهها و امکان اعتراض به نظریه تکمیلی کارشناسی میپردازد تا نقش آن در تضمین عدالت قضایی روشن شود.
نظریه کارشناس، دیدگاه تخصصی فردی متخصص درباره موضوعی است که دادگاه یا یکی از طرفین دعوا برای روشنشدن جنبههای فنی یا تخصصی پرونده از او درخواست میکند. این نظریه میتواند تأثیر قابلتوجهی بر روند دادرسی داشته باشد و به قاضی در صدور رأی کمک کند.
در مواردی که پرونده دارای جنبههای فنی یا تخصصی است و قاضی برای تصمیمگیری نیاز به اطلاعات بیشتری دارد، قرار کارشناسی صادر میشود. در این حالت، کارشناس رسمی دادگستری که در زمینه مورد نظر تخصص دارد، انتخاب میشود تا نظر خود را ارائه دهد. این نظر به طرفین ابلاغ میشود و آنها میتوانند ظرف یک هفته از تاریخ ابلاغ، به آن اعتراض کنند.
نظریه کارشناس برای قاضی الزامآور نیست و قاضی میتواند با استدلال، آن را نپذیرد. بااینحال، در بسیاری از موارد، نظریه کارشناس بهعنوان یکی از ادله اثبات دعوا مورد استفاده قرار میگیرد و میتواند در تصمیمگیری نهایی تأثیرگذار باشد.
در صورت اعتراض به نظریه کارشناس، دادگاه میتواند موضوع را به هیئت کارشناسی ارجاع دهد. این روند میتواند تا تعیین هیئتهای پنج یا هفت نفره ادامه یابد، اما تشخیص نهایی در این مورد با قاضی است.
نظریه تکمیلی کارشناسی، نظریهای است که پس از ارائه نظریه اولیه کارشناس به دادگاه، در صورتی که دادگاه تحقیقات را ناقص یا توضیحات کارشناس را ناکافی بداند، صادر و به دادگاه ارائه میشود. این نظریه میتواند توسط همان کارشناس اولیه یا کارشناس دیگری صادر شود.
نظریه تکمیلی کارشناسی، مانند نظریه اولیه، قابل اعتراض است. مطابق ماده ۲۶۰ قانون آیین دادرسی مدنی، طرفین میتوانند ظرف یک هفته از تاریخ ابلاغ، به نظریه کارشناس اعتراض کنند. این حق اعتراض شامل نظریه تکمیلی نیز میشود. در صورت اعتراض، دادگاه میتواند موضوع را به هیئتهای کارشناسی ارجاع دهد.
هزینه درخواست نظریه تکمیلی کارشناسی به شرایط ارجاع پرونده بستگی دارد:
بنابراین، هزینه درخواست نظریه تکمیلی کارشناسی به نحوه ارجاع پرونده برای تکمیل نظریه بستگی دارد.
پس از دریافت نظریه تکمیلی کارشناس، طرفین دعوا میتوانند در صورت داشتن اعتراض، آن را به دادگاه اعلام کنند. مطابق قانون آیین دادرسی مدنی، طرفین میتوانند ظرف یک هفته از تاریخ ابلاغ، به دفتر دادگاه مراجعه کرده و با ملاحظه نظر کارشناس، چنانچه مطلبی دارند، نفیاً یا اثباتاً بهصورت کتبی اظهار کنند.
در صورت اعتراض به نظریه تکمیلی، دادگاه میتواند موضوع را به هیئت کارشناسی ارجاع دهد. این روند میتواند تا تعیین هیئتهای پنج یا هفت نفره ادامه یابد، اما تشخیص نهایی در این مورد با قاضی است.
در نظام قضایی ایران، در مواردی که دادگاه یا یکی از طرفین دعوا نظریه کارشناسی ارائهشده را ناقص یا مبهم بداند، میتوان درخواست نظریه تکمیلی کرد. این فرآیند به شرح زیر است:
در مواردی که نظریه کارشناسی ارائهشده به دادگاه ناقص یا مبهم باشد، طرفین دعوا میتوانند با ارائه لایحهای، درخواست تکمیل نظریه کارشناسی را مطرح کنند. این لایحه باید بهصورت رسمی و با رعایت نکات حقوقی تهیه شود. در ادامه، نمونهای از چنین لایحهای ارائه میشود:
بسمهتعالی
ریاست محترم دادگاه/شعبه …
با سلام و احترام،
اینجانب، [نام کامل خواهان/خوانده]، به شماره ملی [شماره ملی]، در پرونده کلاسه [شماره پرونده] با موضوع [موضوع پرونده]، به استحضار میرسانم:
نظریه کارشناسی ارائهشده در تاریخ [تاریخ ارائه نظریه]، به دلایل زیر ناقص و مبهم به نظر میرسد:
با توجه به اهمیت نظریه کارشناسی در صدور رأی عادلانه و بهمنظور روشنشدن ابهامات موجود، مستند به انون آیین دادرسی مدنی، تقاضای صدور قرار تکمیل نظریه کارشناسی و ارجاع موضوع به کارشناس/هیئت کارشناسی جهت ارائه نظریه تکمیلی را دارم.
با تشکر و احترام
[نام و نام خانوادگی]
[تاریخ]
نمونه لایحه اعلام وکالت را اینجا ببینید.
در مجموعه حقوقی وکیل سوال با مدیریت خانم ام البنین تنکابنی رضایی، شما همیشه به آخرین قوانین و مقررات دسترسی دارید و میتوانید از مقالات تخصصی نوشته شده توسط وکلای باتجربه استفاده کنید. این مقالات به زبان ساده و کاربردی، شما را با جنبههای مختلف حقوقی، مالی و کیفری آشنا میکنند. برای اطلاع از جدیدترین تغییرات قانونی و مطالعه مقالات بهروز، کافی است به وبسایت ما مراجعه کنید و با اطلاعات کامل، تصمیمهای حقوقی بهتری بگیرید.
وکیل سوال، همراه شما در مسیر عدالت
نظریه تکمیلی کارشناسی، نظریهای است که پس از ارائه نظریه اولیه کارشناس به دادگاه، در صورتی که دادگاه تحقیقات را ناقص یا توضیحات کارشناس را ناکافی بداند، صادر و به دادگاه ارائه میشود. این نظریه میتواند توسط همان کارشناس اولیه یا کارشناس دیگری صادر شود.
بله، نظریه تکمیلی کارشناسی، مانند نظریه اولیه، قابل اعتراض است. مطابق ماده ۲۶۰ قانون آیین دادرسی مدنی، طرفین میتوانند ظرف یک هفته از تاریخ ابلاغ، به نظریه کارشناس اعتراض کنند. این حق اعتراض شامل نظریه تکمیلی نیز میشود. در صورت اعتراض، دادگاه میتواند موضوع را به هیئتهای کارشناسی ارجاع دهد
اگر موضوع برای تکمیل به همان کارشناس اولیه ارجاع شود، هزینه جداگانهای دریافت نمیشود. اما اگر موضوع به هیئت کارشناسی ارجاع شود، معترض موظف به پرداخت هزینه دستمزد کارشناسان جدید مطابق تعرفه است.
درخواست تکمیل نظریه کارشناسی میتواند توسط دادگاه یا هر یک از طرفین دعوا مطرح شود. اگر دادگاه یا هر یک از طرفین دعوا نظریه را ناقص یا مبهم بدانند، میتوانند درخواست تکمیل تحقیقات یا اخذ توضیحات بیشتر کنند.
نظرات کاربران