نحوه شکایت از پزشک به دلیل خطای پزشکی + نمونه شکوائیه

یکی از مشکلاتی که متأسفانه افراد در فرایند درمان گاهی با آن مواجه می‌شوند، بروز خطای پزشکی و ورود آسیب به بیمار است. با وجود آن که علم پزشکی و روش‌های درمانی طی سال‌های اخیر پیشرفت قابل توجهی داشته‌اند؛ اما بروز خطاهای پزشکی همچنان یکی از مهم‌ترین مسائل به شمار می‌آید. به همین خاطر، بیماران بسیاری درصدد شکایت از پزشک به دلیل خطای پزشکی هستند. با توجه به این موضوع، ضروری است همه افراد جامعه اطلاعات کلی نسبت به موارد خطای پزشکی و نحوه شکایت از پزشک را داشته باشند تا در صورت وقوع چنین مشکلاتی به راحتی بتوانند اقدام به احقاق حقوق خود نمایند.

خطای پزشکی و انواع آن

بررسی این موضوع نیازمند آشنایی با مفهوم خطای پزشکی است. چنانچه در فرایند درمان بیمار اتفاقات زیانباری از جانب پزشک رخ داده که منجر به ورود آسیب به بیمار شود، این اتفاق خطای پزشکی یا قصور پزشکی نامیده می‌شود. نتیجه وقوع خطا یا قصور پزشکی در غالب موارد، ورود آسیب جسمی یا بدنی به بیمار است. هر چند که گاهی نیز ممکن است این اتفاق همراه با ورود آسیب مالی به بیمار باشد. در موارد بروز خطای پزشکی، پزشک معالج عمد یا سوء نیتی جهت ورود آسیب به بیمار نداشته است. بلکه ورود آسیب به بیمار مستند به یکی از دلایل زیر خواهد بود که به عنوان انواع خطای پزشکی شناخته می‌شوند.

1 . بی‌احتیاطی پزشک

پزشک معالج موظف است در فرایند درمان بیمار کلیه اصول و موازین پزشکی مرتبط را رعایت نماید. در غیر این صورت، بی‌احتیاطی یا سهل‌انگاری پزشک می‌تواند منجر به ورود آسیب به بیمار شود. به عنوان مثال، اگر پزشکی در اثر تشخیص اشتباه، روش درمانی نامرتبطی را اتخاذ نموده باشد مرتکب بی‌احتیاطی و خطای پزشکی شده است.

2 . بی‌مبالاتی پزشک

بی‌مبالاتی شدیدترین نوع قصور پزشکی است. هر پزشک موظف است وظایف خود در جهت درمان بیمار را به نحو احسن انجام دهد. در غیر این صورت، به دلیل عدم پایبندی پزشک به وظایف و تکالیف قانونی و حرفه‌ای خود مرتکب بی‌مبالاتی شده است. برای مثال، پزشک پیش از مبادرت به درمان یا شروع عمل جراحی موظف است شرح حال و آزمایش‌های لازم را از بیمار دریافت نماید. در غیر این صورت، مرتکب بی‌مبالاتی شده و مسئول شناخته می‌شود.

3 . مهارت نداشتن پزشک

هر پزشکی موظف است در حوزه مهارت و تخصص خود اقدام به درمان بیماران نماید. برای مثال، پزشک متخصص ارتوپد صلاحیت و مهارت کافی برای درمان بیماری‌های پوستی را ندارد. به همین خاطر، در صورت اقدام به پزشک به درمان بیماری‌هایی که مهارت و تخصص لازم برای درمان آن‌ها را ندارد، شخص پزشک مسئول شناخته خواهد شد.

4 . رعایت نکردن مقررات و نظامات دولتی توسط پزشک

نظام پزشکی و وزارت بهداشت تاکنون قوانین، آیین‌نامه‌ها، بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های تخصصی مختلفی را به تصویب رسانده‌اند که پزشکان و کادر درمان ملزم به رعایت آن‌ها هستند. چنانچه یک پزشک در فرایند درمان بیمار این قبیل مقررات را نقض نموده باشد، مرتکب خطای پزشکی و مسئول شناخته خواهد شد.

مبنای قانونی مسئولیت پزشک

ماده 1 قانون مسئولیت مدنی مصوب 1339 اصلی‌ترین مقرره در خصوص لزوم جبران خسارت در نظام حقوقی ماست. این ماده قانونی به صورت عام، هرکسی را که عمداً یا در نتیجه بی‌احتیاطی به جان، سلامتی، مال یا حیثیت دیگری آسیب وارد نماید مسئول شناخته است.

علاوه بر قانون مسئولیت مدنی که یک مقرره عام محسوب می‌شود، ماده 496 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 به طور اختصاصی مسئولیت پزشک در صورت تلف یا ورود صدمه بدنی به بیمار را به رسمیت شناخته است. البته ماده 495 قانون مجازات اسلامی، عدم تقصیر پزشک و منطبق بودن اقدامات وی با مقررات پزشکی و موازین فنی و همچنین اخذ برائت از بیمار یا ولی او را موجب رفع ضمان از پزشک دانسته است.

نقش برائت در مسئولیت پزشک

 پزشکان پیش از شروع عمل‌های جراحی یا هر اقدام درمانی دیگری که ممکن است خطراتی چون ریسک نقص عضو، فوت یا غیره را برای بیمار به دنبال داشته باشند موظفند خطرات و پیامدهای این روش درمانی را برای بیمار یا همراهان وی توضیح داده و از آن‌ها برای خود برائت دریافت نمایند.

برائت پزشک یا اعلام رضایت بیمار ممکن است به صورت ضمنی و شفاهی اعلام شده یا صراحتاً به صورت کتبی تنظیم شده باشد. معمولاً در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی پیش از شروع عمل جراحی برگه برائت نامه به امضای بیمار یا اولیاء و سرپرستان قانونی او می‌رسد.

با اخذ برائت از بیمار، پزشک می‌تواند هر روش درمانی که مناسب تشخیص دهد را اتخاذ نماید. اگر در این بین آسیبی به بیمار وارد شود، پزشک مقصر شناخته نخواهد شد. البته این به معنای رفع کلیه مسئولیت‌ها از پزشک نیست، بلکه اگر پزشک مرتکب تقصیر و خطای پزشکی شده باشد، همچنان مسئول شناخته خواهد شد. با این تفاوت که در صورت دریافت برائت، فرض بر این است که پزشک مرتکب تقصیری نشده و اگر بیمار یا اولیای وی مدعی بروز خطای پزشکی باشند، بایستی این ادعا را در دادگاه به اثبات برسانند.

عدم دریافت برائت چه پیامدی برای پزشک معالج به دنبال دارد؟

عمل جراحی بیمار بدون دریافت برائت از او یا اولیای قانونی وی موجب می‌شود که اصل بر تقصیر و مسئولیت پزشک گذاشته شود. بدین معنی که اگر آسیبی به بیمار وارد شده یا حتی فوت نماید و بیمار یا اولیای قانونی وی اقدام به شکایت از پزشک نمایند، نیازی به اثبات وقوع خطای پزشکی ندارند. زیرا بدون دریافت برائت پزشک بایستی عدم وقوع خطای پزشکی و عدم تقصیر خود را به اثبات برساند.

از طرف دیگر، دریافت برائت موجب مباح شدن اقدامات پزشکی و درمانی می‌گردد. اما انجام عمل جراحی بدون دریافت برائت مصداق ایجاد جراحت بوده و پزشک موظف به پرداخت دیه خواهد شد.

تفاوت برائت و رضایت

بسیاری از افراد می‌اندیشند که برائت و رضایت بیمار امور واحدی هستند. در حالی که این دو مفهوم کاملاً متفاوت از یکدیگر هستند. رضایت بیمار صرفاً ناظر بر اعلام رضایت بیمار بر انجام فرایند درمانی است؛ مانند اینکه بیمار به دندانپزشک خود اجازه می‌دهد تا اقدامات مورد نیاز را برای بهبود دندان‌های وی انجام دهد. اما برائت مفهومی عام‌تر از رضایت است. بدین معنی که بیمار با امضای برائت نامه علاوه بر اعلام رضایت بر انجام اقدامات درمانی، مسئولیت کیفری را نیز از پزشک سلب نموده است.

مرجع صالح جهت رسیدگی به شکایت از پزشک به دلیل خطای پزشکی

به طور کلی، بیمار یا هر فرد دیگری که نسبت به عملکرد پزشک و کادر درمان شکایت داشته باشد، با توجه به نوع تخلف، می‌تواند شکایت خود را نزد مراجع مختلفی مطرح نماید. مراجع زیر را می‌توان به عنوان مراجعی معرفی نمود که صلاحیت رسیدگی به شکایات مختلف از پزشکان و کادر درمان را دارند.

1 . دادسرای جرایم پزشکی

به طور کلی، دادسراها وظیفه تحقیقات مقدماتی و رسیدگی اولیه نسبت به شکایات کیفری را دارند تا تحقیقات اولیه را انجام داده و پرونده را جهت صدور حکم به دادگاه ارجاع دهند. ماده 25 قانون آیین دادرسی کیفری به ریاست قوه قضائیه این اختیار را داده است تا در صورت لزوم اقدام به تأسیس برخی دادسراهای تخصصی جهت رسیدگی به برخی جرایم تخصصی نماید. در همین راستا، دادسرای جرایم پزشکی یکی از این دادسراهای تخصصی است که وظیفه انجام تحقیقات مقدماتی در پرونده‌های مربوط به شکایت از پزشک به دلیل خطای پزشکی را بر عهده دارد.

در تهران، دادسرای ناحیه 26 به عنوان دادسرای ویژه رسیدگی به جرایم پزشکی و دارویی در حال فعالیت است و پرونده‌های مربوط به شکایت از پزشک به دلیل خطای پزشکی به این دادسرا ارجاع می‌گردد. نشانی و شماره تماس دادسرای ناحیه 26 تهران به شرح زیر است:

تهران، سید خندان، خیابان شهید کابلی، خیابان شهید آریان محمودی. 88468509-021

2 . دادگاه‌های عمومی

دادگاه‌های عمومی مرجع عامی هستند که صلاحیت رسیدگی به انواع مختلف شکایات و دادخواست‌ها را دارند. در خصوص موارد شکایت از پزشک به دلیل خطای پزشکی نیز پس از تکمیل رسیدگی در دادسرای مربوطه، دادگاه‌های عمومی صلاحیت رسیدگی و صدور حکم نهایی را دارند.

علاوه بر دادسرای جرایم پزشکی و دادگاه‌های عمومی که صلاحیت رسیدگی به شکایت از پزشک به دلیل خطای پزشکی را دارند، مراجع دیگری نیز در قوانین پیش‌بینی شده‌اند که صلاحیت رسیدگی به دیگر تخلفات پزشکی را دارند. این مراجع به ترتیب در ادامه توضیح داده خواهند شد.

 3 . دادسرای انتظامی سازمان نظام پزشکی

پزشکان و اعضای کادر درمان موظف به رعایت اصول انتظامی و حرفه‌ای مربوط به حوزه کاری خود هستند. چنانچه پزشک یا کادر درمان این موضوع را نادیده گرفته و این اصول را زیر پا بگذارد، شخص شاکی می‌تواند برخورد قانونی با پزشک متخلف را از دادسرای انتظامی سازمان نظام پزشکی مطالبه نماید. مواردی چون عدم رعایت نرخ تعرفه خدمات درمانی، تحویل داروی اشتباه به بیمار، عدم رعایت ادب در برخورد با بیمار و غیره از جمله تخلفاتی هستند که می‌توان به علت وقوع آن‌ها نزد دادسرای انتظامی سازمان نظام پزشکی طرح شکایت کرد. پس از رسیدگی به شکایات در این مرجع، پزشک متخلف به مجازات‌های انتظامی مانند توبیخ، تذکر کتبی، محرومیت دائم یا موقت از طبابت و غیره محکوم خواهد شد.

4 . سازمان تعزیرات حکومتی

در صورت بروز برخی تخلفات مانند تقاضای مبلغی بالاتر از تعرفه مقرر قانونی برای ارائه خدمات درمانی، اجتناب از پذیرش بیمار اورژانسی در مرکز درمانی و غیره شخص شاکی می‌تواند بدون نیاز به طرح شکایت نزد مراجع قضایی، تخلف فوق را نزد سازمان تعزیرات حکومتی گزارش نماید. این سازمان صلاحیت لازم جهت رسیدگی به این قبیل تخلفات و برخورد با شخص متخلف را دارد.

قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی مصوب 1367/12/23 مجمع تشخیص مصلحت نظام اسلامی از تخلفات زیادی نام برده است که مهمترین تخلفات موضوع آن عبارتند از:

الف- ایجاد موسسه پزشکی غیر مجاز توسط افراد فاقد صلاحیت
ب- ایجاد موسسه پزشکی توسط متخصصین فاقد پروانه
ج- خودداری بیمارستان ها از پذیرش و ارائه خدمات اولیه لازم به بیماران اورژانسی
د- و ……

رسیدگی به این تخلفات در حیطه صلاحیت سازمان تعزیرات حکومتی است اما باید دقت کرد مستندا به ماده (۳) از قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی در صورتی که موسسه پزشکی توسط افرادی ایجاد شده باشد که تخصص لازم را دارند اما نسبت به کسب مجوزهای لازم اقدامی نکرده اند موضوع در صلاحیت دادسرای انتظامی سازمان نظام پزشکی قرار می گیرد.

5 . سامانه شکایت از پزشکان

وزارت بهداشت در سال‌های اخیر این امکان را فراهم نموده است که اشخاص شاکی نسبت به رفتار ناشایست یا تخلفات پزشکی هر یک از اعضای کادر درمان بتوانند شکایت خود را به صورت برخط به ثبت برسانند. به این منظور، شخص شاکی می‌تواند از طریق تماس با سامانه تلفنی 1690 یا مراجعه غیرحضوری به سامانه شکایات سازمان نظام پزشکی کشور به نشانی اینترنتی irimc.org  شکایت خود را ثبت و کد رهگیری دریافت نماید. ثبت شکایت در این سامانه به معنای طرح شکایت نزد مراجع قضایی نیست. به همین علت توصیه می‌شود که در موارد ورود خسارت جدی در اثر خطای پزشکی اقدام به طرح شکایت از طریق مراجع قضایی شود.

6 . دادگاه انقلاب

دادگاه انقلاب صلاحیت رسیدگی به شکایات مربوط به خطای پزشکی را ندارد. اما قانون اصلاح ماده 3 قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی و مواد خوراکی و آشامیدنی، رسیدگی به برخی جرایم در حوزه پزشکی و دارویی را در صلاحیت دادگاه انقلاب قرار داده است. این جرایم عبارتند از:

• دخالت در امور پزشکی و دارویی
• خودداری از ارائه خدمات پزشکی
• واگذاری و اداره مؤسسه پزشکی به غیر بدون مجوز

بهترین زمان شکایت از پزشک

در ثبت شکایت از پزشک به دلیل خطای پزشکی توجه به زمان ثبت شکایت موضوع بسیار مهمی است. زیرا ممکن است در اثر گذشت زمان آثار خسارات وارده به بیمار بهبود یافته و اثبات این موضوع در دادگاه دشوار شود. به همین خاطر، توصیه می‌شود که در صورت بروز خطای پزشکی و ورود آسیب، بیمار یا وکیل وی در اولین زمان ممکن اقدام به طرح شکایت نماید تا امکان اثبات ورود خسارت نزد دادگاه ساده‌تر باشد.

مراحل ثبت شکایت از پزشک به دلیل خطای پزشکی

خطای پزشکی در برخی موارد منجر به ورود خسارات سنگینی چون فوت یا آسیب جسمی مستلزم پرداخت دیه می‌شود. در این موارد، بیمار یا اولیای دم وی برای شکایت از پزشک ناچار به طرح شکایت کیفری هستند و شکایت نزد مراجعی چون سازمان تعزیرات حکومتی مؤثر نخواهد بود. برای ثبت این شکایت، شخص شاکی بایستی مراحل زیر را به ترتیب پشت سر بگذارد:

1 . ثبت نام در سامانه ثنا: در نخستین مرحله، شخص شاکی بایستی با ثبت نام در سامانه ثنا صفحه کاربری خود را در این سامانه ایجاد نماید.

2 . جمع‌آوری اسناد و مدارک: شخص شاکی بایستی هر سند یا مدرکی که می‌تواند به اثبات ادعای وی کمک کند را جمع‌آوری نماید. مدارک پزشکی از جمله تصاویر رادیولوژی، سیتی اسکن، آزمایشات و غیره مهم‌ترین اسناد و مدارک به شمار می‌آیند.

3 . تهیه و تنظیم شکوائیه: شخص شاکی بایستی بتواند شکایت خود از پزشک و بروز خطای پزشکی را در قالب یک شکوائیه تقدیم مرجع قضایی نماید. به این منظور می‌تواند از یک وکیل متخصص مشورت گرفته یا از وی بخواهد که اقدام به تنظیم شکوائیه نماید.

4 . ثبت شکوائیه در سامانه ثنا: مرحله پایانی ثبت شکایت، ثبت شکوائیه در سامانه ثناست. به این منظور شخص شاکی بایستی با در دست داشتن شکوائیه و مدارک جمع‌آوری شده به یکی از دفاتر خدمات قضایی الکترونیک مراجعه کرده و از این طریق شکوائیه خود را به ثبت برساند.

مدارک مورد نیاز برای شکایت از پزشک به دلیل خطای پزشکی

جمع‌آوری و ارائه مدارک یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که بیمار یا اولیای قانونی وی بایستی جهت طرح شکایت از پزشک به دلیل خطای پزشکی انجام دهند. در این خصوص شخص شاکی بایستی کلیه مدارک پزشکی از جمله نسخه‌های تجویزی پزشک، جواب آزمایشات، تصاویر رادیولوژی و غیره را جمع‌آوری نماید. بهتر است مدارکی که نشان‌دهنده اراتباط پزشک و بیمار بوده است مانند رسیدهای واریز وجه به حساب پزشک نیز جمع‌آوری شده و به دادگاه ارائه شود.

مراحل رسیدگی به شکایت از پزشک به دلیل خطای پزشکی

زمانی که شکایت از پزشک به دلیل خطای پزشکی در سامانه ثنا به ثبت می‌رسد، رسیدگی به شکوائیه ثبت شده مانند دیگر شکایات در دو مرحله به ترتیب زیر آغاز می‌گردد:

1 . ارجاع پرونده به دادسرا

رسیدگی نهایی و صدور حکم در خصوص پرونده‌های کیفری نیازمند انجام تحقیقات مقدماتی است. در نظام قضایی کشور ما، نهاد دادسرا متولی انجام این امر است. در خصوص پرونده‌های شکایت از پزشک به دلیل خطای پزشکی نیز دادسرای جرایم پزشکی به عنوان یک دادسرای تخصصی مسئولیت رسیدگی به این موضوع و صدور قرار مقتضی را دارد. دادسرای جرایم پزشکی پرونده مربوطه را از طریق کمیسیون‌های پزشکی مورد بررسی تخصصی قرار می‌دهد. پزشک یا تیم پزشکی مربوطه که از آن‌ها شکایت شده است نیز برای ادای توضیحات در دادسرا حاضر می‌شوند. چنانچه دادسرا فعل ارتکابی پزشک را جرم تشخیص نداده یا وقوع خسارت را مستند به فعل وی تشخیص ندهد، اقدام به صدور قرار منع تعقیب نموده و رسیدگی به پرونده در همان مرحله دادسرا خاتمه می‌یابد. اما اگر مجرمانه بودن فعل پزشک نزد دادسرا احراز شود، پرونده با صدور کیفرخواست و قرار جلب به دادرسی به دادگاه ارجاع می‌گردد.

2 . ارجاع پرونده به دادگاه

زمانی که پرونده شکایت از پزشک به دلیل خطای پزشکی به دادگاه کیفری ارجاع می‌شود، قاضی دادگاه پزشک و شخص شاکی را احضار کرده و با تشکیل جلسات رسیدگی، استماع اظهارات آن‌ها و بررسی مدارک موجود حکم نهایی مبنی بر برائت یا محکومیت پزشک خاطی را صادر خواهد نمود.

مجازات خطای پزشکی

صدور حکم مبنی بر محکومیت پزشک خاطی و مستند بودن خسارت وارده به بیمار به خطای پزشکی مستلزم اثبات بی‌احتیاطی، بی‌مبالاتی، عدم داشتن مهارت و عدم رعایت نظامات پزشکی از جانب پزشک توسط شخص شاکی در دادگاه است. چنانچه یکی از این موارد اثبات شده و خطای پزشکی محرز شود، پزشک خاطی با توجه به آسیب وارده به بیمار به مجازات‌های مختلفی به شرح زیر محکوم خواهد شد. توجه به این نکته ضروری است که خطای پزشکی از جمله جرایم غیرعمد محسوب شده و قصاص در این خصوص موضوعیتی نخواهد داشت.

1 . پرداخت دیه کامل + حبس

گاهی خطای پزشکی موجب فوت بیمار شده و این موضوع نیز در دادگاه به اثبات می‌رسد. فوت بیمار در اثر خطای پزشکی قتل عمد به شمار نخواهد رفت، بلکه بنا به ماده 616 قانون تعزیرات مصوب 1375 نوعی قتل غیرعمد به شمار خواهد آمد. مطابق این ماده، در صورتی که قتل غیرعمد به واسطه بی‌احتیاطی یا بی‌مبالاتی یا اقدام به امری که مرتکب در آن مهارت نداشته است یا به سبب عدم رعایت نظامات واقع شود، مسبب به حبس از یک تا سه سال و نیز به پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه اولیای دم محکوم خواهد شد. البته طی سال‌های اخیر، قضات به دنبال پیروی از سیاست کاهش مجازات حبس، غالباً مجازات حبس این نوع از قتل‌های غیرعمد را تبدیل به جزای نقدی می‌نمایند.

2 . پرداخت دیه نقص عضو

در صورتی که در اثر خطای پزشکی بیمار دچار نقص عضو شود و آسیب وارده به بیمار مستوجب پرداخت دیه باشد، قاضی میزان دیه را مطابق بخش دیات در قانون مجازات اسلامی تعیین می‌نماید. زیرا خطای پزشکی از مصادیق جرایم غیرعمد محسوب می‌شود. محاسبه دیه در پزشکی قانونی و تعیین دیه بیمار، بسیار تخصصی و دقیق است. پس از بررسی و ارائه نظریه پزشکی قانونی، دادگاه درصد و میزان دیه را مشخص می‌کند.

3 . مجازات‌های انتظامی

چنانچه در فرایند رسیدگی به شکایت از خطای پزشکی، وقوع تخلفات انتظامی توسط پزشک نیز احراز شود، پزشک خاطی به مجازات‌های انتظامی از جمله توبیخ کتبی، جریمه مالی، تعلیق پروانه طبابت و محرومیت دائم یا موقت از اشتغال به طبابت نیز محکوم خواهد شد.

مسئولیت پزشک در برابر جراحات ایجاد شده

گاهی در فرایند معالجه بیمار ممکن است جراحاتی به صورت غیرعمد از جانب پزشک یا پرستار به بدن بیمار وارد شود. برای مثال، جراحی آپاندیس بیمار مستلزم ایجاد جراحت در شکم بیمار بوده و بدون آن امکان جراحی وجود نخواهد داشت. با این حال، این پرسش مطرح شد که آیا جراحات ایجاد شده در فرایند معالجه مصداق جنایت موضوع ماده 492 قانون مجازات اسلامی محسوب شده و امکان دریافت دیه بابت این قبیل جراحات وجود دارد یا خیر؟

هیأت عمومی دیوان عالی کشور با صدور رأی وحدت رویه شماره 804 در تاریخ 1399/10/02 پرسش مذکور را پاسخ داده و مقرر نمود که امکان دریافت دیه بابت جراحات ایجاد شده در فرایند معالجه وجود ندارد. به موجب این رأی وحدت رویه مقرر شده است که: «جراحات ایجاد شده در معالجات پزشکی قابلیت استناد به رفتار «وارد کننده صدمه اولیه» را ندارد تا مطابق ماده 492 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 مستوجب پرداخت دیه یا ارش از جانب وی باشد. از طرفی با عنایت به مواد 495 و 496 قانون مذکور چنانچه جراحات موصوف با رعایت مقررات پزشکی و موازین قانونی ایجاد شده باشد معالجه کننده اعم از پزشک یا پرستار و مانند آن نیز مسئولیتی برای پرداخت دیه یا ارش در قبال آن ندارد».

شکایت از کادر درمان

در بسیاری از موارد ورود آسیب به بیمار مستند به فعل پزشک معالج نیست، بلکه قصور پرستار، بهیار و به طور کلی کادر درمان موجب ورود خسارت به بیمار شده است. در چنین مواردی، بیمار یا اولیای وی می‌توانند مطابق اصولی که در خصوص شکایت از پزشک به دلیل خطای پزشکی بیان شد، اقدام به طرح شکایت از کادر درمان نمایند.

شایان ذکر است که در اکثر موارد، شکایت از کادر درمان به علت بدرفتاری با بیمار، عدم پذیرش بیمار اورژانسی، دریافت مبلغ اضافه بابت ارائه خدمات درمانی و غیره است. در چنین مواردی، ثبت شکایت در سامانه اینترنتی وزارت بهداشت گزینه مناسب‌تری است. با ثبت این شکایت، وزارت بهداشت با شخص متخلف برخورد خواهد کرد.

نمونه شکایت از پزشک به دلیل خطای پزشکی

مشخصات شاکی:

• نام و نام خانوادگی
• نام پدر
• شغل
• اقامتگاه

مشخصات مشتکی‌عنه:

• نام و نام خانوادگی
• نام پدر
• شغل
• اقامتگاه

اطلاعات وکیل (در صورت وجود):

• نام و نام خانوادگی
• نام پدر
• شغل
• اقامتگاه

موضوع شکایت: شکایت از پزشک به دلیل خطای پزشکی

دلایل و ضمائم: گواهی پزشکی قانونی، اصل و کپی نسخه دارویی تجویز شده توسط پزشک و …

شرح شکایت:

ریاست محترم دادسرای عمومی وانقلاب شهرستان ……….. با سلام و احترام

اینجانب ………. فرزند ……. به وکالت از ورثه مرحوم …………… به استحضار می‌رسانم که مرحوم ………….. در تاریخ ………. با احساس درد در ناحیه کتف و دست چپ به اورژانس بیمارستان ……. مراجعه کرده و تحت معاینه پزشک محترم، آقا/خانم ………….. به شماره نظام پزشکی ……. قرار می‌گیرد. پزشک معالج بدون انجام آزمایشات مورد نیاز و دریافت نوار قلبی، بلافاصله درد ناحیه کتف و دست چپ متوفی را نوعی گرفتگی عضلانی تشخیص داده و با تزریق چند آمپول شل‌کننده عضلات، شخص بیمار را از بیمارستان مرخص نموده است.

پس از بازگشت بیمار به منزل تغییری در وضعیت وی حاصل نشده و همچنان تا چند ساعت پس از مراجعت به منزل، درد در ناحیه کتف و دست چپ بیمار را اذیت کرده است. متأسفانه در اثر شدت این درد، شخص بیمار در همان روز و در منزل خود دچار ایست قلبی شده و فوت می‌نماید. مطابق معاینه و کالبدشکافی انجام شده در پزشکی قانونی، علت فوت مرحوم ……….. سکته قلبی تشخیص داده شده که چند ساعت پیش از فوت وی اتفاق افتاده بوده و قابل کنترل بوده است. فلذا به استناد تشخیص نادرست پزشک معالج و فوت بیمار در اثر خطای پزشکی، تقاضای تعقیب کیفری پزشک خاطی و دریافت دیه شخص متوفی به استناد ماده 616 قانون تعزیرات را دارم.

با تشکر

امضای شاکی / وکیل شاکی

تاریخ

نقش وکیل در شکایت از پزشک به دلیل خطای پزشکی

اثبات خطای پزشکی در دادگاه امر دشوار و پیچیده‌ای است. از طرف دیگر، گاه پزشکی در فرایند معالجه بیمار مرتکب خطایی نشده اما از سوی بیمار یا ولی وی مورد شکایت واقع می‌شود و به دنبال دفاع از خود در دادگاه می‌باشد. در هر صورت، حضور و همراهی یک وکیل در دادگاه می‌تواند به افراد، خواه در مقام اثبات ادعا و خواه در مقام دفاع، کمک شایانی در جهت احقاق حقوق‌شان نماید. یک وکیل متخصص و آشنا به قوانین و نظامات تخصصی حوزه پزشکی و مسئولیت مدنی می‌تواند شکوائیه‌ها و لوایح تخصصی و مناسبی تنظیم نموده و حضور مؤثری در دادگاه داشته باشد.

سخن نهایی

بروز خطای پزشکی یکی از مشکلاتی است که ممکن است افراد در فرایند دریافت خدمات درمانی با آن مواجه شوند. تجویز داروی اشتباه، تشخیص نادرست بیماری، عدم توجه به انجام آزمایشات لازم و غیره از جمله مواردی هستند که نوعی خطای پزشکی به شمار می‌روند. چنانچه در اثر خطای پزشکی آسیبی به شخص بیمار وارد شود، بیمار یا ولی وی می‌تواند اقدام به طرح شکایت از پزشک معالج نموده و خسارت خود را مطالبه نماید. این قبیل آسیب‌ها گاه تا حدی سنگین بوده که منجر به فوت بیمار می‌شوند. در هر صورت، چنانچه ورود آسیب به بیمار مستند به خطای پزشک بوده و این مسئله در دادگاه به اثبات برسد، پزشک خاطی به شرحی که توضیح داده شد، مورد تعقیب کیفری قرار گرفته و به مجازات مقرر قانونی محکوم خواهد شد.

امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده و اطلاعات کافی در زمینه شکایت از پزشک به دلیل خطای پزشکی را در اختیار شما قرار داده باشد. در صورتی که با سؤال یا ابهامی در این زمینه مواجه هستید، می‌توانید پرسش خود را در قسمت دیدگاه‌ها درج نمایید تا در اسرع وقت به آن‌ها پاسخ داده شود. در صورت نیاز به دریافت مشاوره تخصصی نیز می‌توانید از طریق شماره تماس یا فرم ارتباطی با ما در ارتباط باشید.

خانم ام‌البنین تنکابنی رضایی، وکیل پایه یک دادگستری و مدیر مجموعه وکیل سؤال، با سال‌ها تجربه در زمینه ارائه خدمات حقوقی، شخصاً بر کیفیت خدمات ارائه شده نظارت خواهند داشت.

وکیل سؤال – همراه شما در مسیر عدالت