سیاری از امور و مشاغل فاقد ماهیت دائم هستند. ماهیت این قبیل امور و مشاغل به صورتی است یک بار انجام شده و پس از آن خاتمه می‌یابند. در اصطلاح به چنین اموری پروژه گفته می‌شود. مسئول پروژه موظف است در مدت زمان مشخصی پروژه را تکمیل کرده و تحویل کارفرما دهد. این امر منجر به ایجاد یک رابطه استخدامی میان طرفین می‌شوند. تنظیم این رابطه استخدامی از طریق انعقاد یک قرارداد کار پروژه‌ای انجام می‌شود. قرارداد کار پروژه‌ای یکی از قراردادهای استخدامی است که در تنظیم آن بایستی مقررات قانون کار را مد نظر قرار داد. از این رو، در این گفتار به بررسی چگونگی تنظیم و انعقاد این قرارداد و نکات حقوقی لازم پیرامون آن خواهیم پرداخت.
پیش از آشنایی با مفهوم قرارداد کار پروژه‌ای الزامی است که با مفهوم پروژه آشنا شویم. پروژه عبارت از طرح یا برنامه‌ای است که توسط ابزارهای معینی تنها برای یک بار قابل اجرا می‌باشد؛ مانند پروژه نقاشی یک واحد آپارتمان، پروژه ساخت 100 کیلومتر مسیر ریلی راه آهن، پروژه تجهیز خط تولید یک کارخانه و غیره.
وصف اساسی یک پروژه این است که با یک بار اجرا خاتمه یافته و هدف از اجرای آن محقق می‌گردد. ممکن است که امکان انجام مجدد برخی از پروژهها وجود داشته باشد، اما غالباً با یک بار انجام، اجرای مجدد آن پروژه منتفی می‌گردد.
طبیعی است که هر فرد همه مهارت‌های لازم جهت انجام همه امور را ندارد. افراد ناگزیر هستند که در تعاملات با یکدیگر از تخصص‌های یکدیگر بهره‌مند شوند. انجام بسیاری از پروژهها نیز از این قاعده مستثنی نیست. به عنوان مثال، یک پزشک به منظور طراحی داخلی مطب خود ناگزیر است که از یک طراح داخلی کمک بگیرد. به این منظور، شخص پزشک و طراح داخلی اقدام به انعقاد یک قرارداد کار پروژه‌ای مبنی بر طراحی داخلی مطب در مهلت شخصی می‌نمایند. با تنظیم و انعقاد این قرارداد، طراح داخلی موظف می‌شود در مهلت مقرر پروژه مربوطه را به پایان رساند. در قبال انجام و تحویل پروژه از جانب طراح، پزشک نیز متعهد می‌شود که مبلغ مشخصی دستمزد به طراح پرداخت نماید.
در نتیجه، میان این افراد یک رابطه استخدامی شکل گرفته و عنوان کارگر و کارفرما بر آن‌ها صدق می‌نماید. قرارداد کار پروژه‌ای یا قرارداد کار معین از جمله قراردادهای استخدامی مورد پذیرش در قانون کار است.
قرارداد کار پروژه‌ای یا قرارداد کار معین و قرارداد کار موقت هردو از انواع قراردادهای استخدامی و مورد پذیرش قانون کار هستند. غیردائمی و موقتی بودن رابطه استخدامی را می‌توان ویژگی مشترک این دو نوع قرارداد دانست. اما از نظر ماهیتی کاملاً متفاوت از هم هستند.
زمانی که ماهیت یک فعالیت موقتی است و انجام آن در قالب یک پروژه امکان‌پذیر است، صحبت از انعقاد قرارداد کار پروژه‌ای به میان خواهد آمد. اما در برخی موارد ماهیت کار موقتی نیست و امکان انجام آن به صورت دائمی نیز وجود دارد، ولی طرفین خواستار برقراری رابطه استخدامی به صورت موقتی هستند. در چنین مواردی، قرارداد استخدامی طرفین در قالب قرارداد کار موقت تنظیم خواهد شد. به عنوان مثال، مدیر یک مدرسه غیرانتفاعی به منظور نقاشی کلاس‌های مدرسه با یک نقاش ساختمانی قرارداد کار پروژه‌ای منعقد می‌نماید و نقاش متعهد می‌شود در موعد مقرر پروژه نقاشی کلاس‌های مدرسه را تکمیل نموده و تحویل دهد. اما مدیر مدرسه با یک دبیر ریاضی برای مدت یک سال تحصیلی (مدت موقت) قرارداد استخدامی در قالب قرارداد کار موقت منعقد می‌نماید و دبیر ریاضی تنها برای مدت مشخص در قرارداد مکلف به تدریس در مدرسه مذکور خواهد بود.
قراردادهای پیمانکاری از این لحاظ که شخص پیمانکار انجام یک پروژه متعلق به طرف مقابل را بر عهده گرفته و موظف به انجام آن می‌شود شبیه به قرارداد کار پروژه‌ای است. اما بایستی توجه داشت که قراردادهای پیمانکاری در شمار قراردادهای استخدامی قرار نگرفته و صدق عنوان کارگر و کارفرما بر طرفین این قرارداد ممکن نیست. در واقع، با انعقاد یک قرارداد پیمانکاری، شخص پیمانکار متعهد می‌شود که پروژه مربوطه را انجام داده و تکمیل نماید. اما در مقابل آن، طرف مقابل تعهدی مبنی بر احداث کارگاه، تأمین مواد اولیه و غیره ندارد؛ مانند اینکه شهرداری به موجب یک قرارداد پیمانکاری احداث یک بزرگراه را به یک شرکت راهسازی واگذار نماید.
تفاوت دیگر قرارداد کار پروژه‌ای و پیمانکاری در این است که قرارداد پیمانکاری از الزامات قانون کار مانند لزوم بیمه شدن کارگر و غیره تبعیت نمی‌نماید و رعایت این الزامات تنها محدود به موارد تنظیم قرارداد کار پروژه‌ای است. علاوه بر این، در تنظیم قرارداد پیمانکاری جزئیات مربوط به کار و مصالح مورد استفاده به طور کامل قید می‌شود. در حالی که قرارداد کار پروژه‌ای تنها شامل برخی توصیفات کلی در خصوص موضوع قرارداد و نحوه اجرای آن است.
تنظیم و انعقاد قرارداد کار پروژه‌ای علاوه بر این که موجب رسمیت یافتن رابطه استخدامی میان کارگر و کارفرما شده و روابط آن‌ها را در یک چارچوب قانونی قرار می‌دهد، مزایای دیگری نیز به همراه دارد؛ از جمله:
با تنظیم و انعقاد قرارداد پروژه‌ای، ابهامات مربوط به اجرای پروژه برطرف شده و طرفین با اعتماد و آسودگی خاطر بیشتری اقدام به انعقاد قرارداد می‌نمایند.
یکی از مهم‌ترین بندهای قرارداد کار پروژه‌ای مربوط به تعیین تعهدات و مسئولیت‌های طرفین قرارداد است. با روشن شدن این موضوع و درج آن در قرارداد، ابهامات هر یک از طرفین در خصوص نحوه اجرای قرارداد و تعهدات و مسئولیت‌هایش برطرف خواهد شد.
کارفرمایان با انعقاد قرارداد کار پروژه‌ای اجرای پروژه مد نظر خود را به فرد یا گروهی متخصص می‌سپارد. کارگر نیز موظف می‌شود که در مدت زمان مقرر در قرارداد پروژه مربوطه را به اتمام برساند. این امر موجب می‌شود که کارفرما بتواند فعالیت مورد نظر خود را در بهترین زمان ممکن و با هزینه‌ای مناسب انجام دهد.
با توجه به اینکه کارگر در قرارداد کار معین، فردی متخصص در حوزه کاری مربوطه به شمار می‌آید، می‌تواند پروژه مربوطه را با کیفیتی مناسب به اتمام برساند. علاوه بر این، کارفرما می‌تواند نکات مد نظر خود در خصوص کیفیت اجرای پروژه را نیز در قرارداد قید نماید.
با انعقاد قرارداد کار پروژه‌ای و درج شرط محرمانگی در این قرارداد، کارفرما نسبت به حفظ اسرار و اطلاعات محرمانه مربوط به کسب و کار خود اطمینان حاصل خواهد نمود.
زمانی که کارگر و کارفرما در خصوص تنظیم و انعقاد قرارداد کار پروژه‌ای با یکدیگر به توافق می‌رسند، بایستی توجه داشته باشند که درج برخی نکات در قرارداد کار پروژه‌ای الزامی است. این موارد عبارتند از:
یکی از ضروری‌ترین مندرجات قرارداد کار پروژه‌ای تعیین طرفین قرارداد، یعنی کارگر و کارفرماست. بایستی کلیه مشخصات هویتی طرفین قرارداد، اعم از اینکه شخص حقیقی باشند یا شخص حقوقی، در متن قرارداد کار معین قید گردد.
موضوع قرارداد به معنای کار یا فعالیتی است که کارفرما به منظور انجام آن اقدام به انعقاد قرارداد با کارگر نموده است. تعیین موضوع قرارداد موجب می‌شود فعالیت مورد نظر کارفرما به صورت واضح و مشخص روشن شود و شخص کارگر در اجرای قرارداد با ابهامی مواجه نشود.
پروژهها فعالیت‌هایی موقتی هستند و زمان تکمیل و تحویل پروژه برای شخص کارفرما اهمیت بسیاری دارد. بنابراین، طرفین قرارداد بایستی در خصوص زمان مورد نظر کارفرما جهت اجرای پروژه از پیش به توافق رسیده و زمان مورد نظر خود را در قرارداد قید نمایند.
چنانچه پروژه مورد نظر نیازمند فعالیت حضوری شخص کارگر باشد، بایستی میزان ساعت کاری، تعداد روزهای حضور در هفته و ساعت شروع و پایان کار کاملاً مشخص و معلوم باشد. در تعیین ساعت کاری بایستی مقررات قانون کار مبنی بر حداکثر ساعت کاری در نظر گرفته شود.
قرارداد کار پروژه‌ای یک قرارداد معوض است و شخص کارگر در قبال فعالیت خود و تحویل پروژه مستحق دریافت دستمزد است. پیش از انعقاد قرارداد کار پروژه‌ای، ضروری است که طرفین مبلغ مشخصی را به عنوان دستمزد کارگر تعیین نموده و آن را در قرارداد خود قید نمایند. نحوه پرداخت این مبلغ نیز با توافق طرفین تعیین می‌شود. ممکن است تمام مبلغ با پایان پروژه به کارگر پرداخت شود و یا اینکه با هر مرحله از پیشرفت پروژه درصد مشخصی از دستمزد تعیین شده پرداخت گردد.
یکی از مهم‌ترین قسمت‌ها در تنظیم قرارداد کار پروژه‌ای بخش مربوط به تعیین تعهدان کارگر و کارفرماست. با انعقاد این قرارداد، هر یک از طرفین متعهد به انجام تکالیفی در قبال طرف مقابل می‌شود که قید این تعهدات در قرارداد الزامی است. به عنوان مثال، کارگر متعهد به تکمیل و تحویل پروژه در موعد مقرر شده و کارفرما تعهد می‌نماید که دستمزد کارگر را طبق قرارداد در مواعد تعیین شده پرداخت نماید.
کارگر و کارفرما می‌توانند در زمان تنظیم قرارداد کار پروژه‌ای، مرجع مشخصی را جهت تعیین حل و فصل اختلافات احتمالی تعیین نمایند تا نیازی به مراجعه به محاکم دادگستری نباشد. در اغلب موارد، طرفین شخصی را به عنوان داور مرضی‌الطرفین تعیین می‌نمایند تا در صورت بروز هرگونه اختلافی به داوری و حل و فصل اختلافات کارگر و کارفرما بپردازد.
کارفرما می‌تواند به منظور اطمینان از تکمیل و تحویل پروژه مورد نظر توسط کارگر به نحو احسن، اقدام به اخذ تضمین مناسبی از کارگر نماید. تضمین مربوطه معمولاً در قالب سفته، چک یا دیگر اوراق بهادار از کارگر دریافت شده و پس از تحویل پروژه به وی مسترد خواهد شد.
در صورت اخذ تضمین از کارگر، بایستی مشخصات ضمانت دریافتی در قرارداد قید شده و کارفرما تعهد به استرداد تضمین پس از تحویل پروژه نماید.
اصل استحکام قراردادها اقتضاء می‌نماید که طرفین قرارداد نتوانند به صورت یک‌جانبه و بدون دلیل موجهی اقدام به فسخ قرارداد نمایند. قرارداد کار پروژه‌ای نیز از این قاعده مستثنی نیست. اصولاً کارگر و کارفرما نمی‌توانند بدون دلیل موجه اقدام به فسخ قرارداد نمایند. اما می‌توانند در زمان تنظیم قرارداد کار پروژه‌ای مواردی را پیش‌بینی نمایند که در صورت بروز این موارد طرفین حق فسخ داشته باشند. به عنوان مثال، می‌توان در متن قرارداد پیش‌بینی نموده که توقف اجرای پروژه از سوی کارگر برای مدت مشخصی و بدون وجود عذر موجه، حق فسخ قرارداد را به کارفرما اعطا نماید.
بیمه کردن کارگر نزد یکی از دفاتر بیمه تأمین اجتماعی توسط کارفرما یکی از الزامات قانون کار است که هیچ توافقی بر خلاف آن امکان‌پذیر نمی‌باشد. در نتیجه، کارفرما موظف به بیمه کردن کارگر و پرداخت حق بیمه وی می‌باشد.
طرفین نمی‌توانند در خصوص عدم وجود بیمه در قرارداد کار پروژه‌ای با یکدیگر توافق نمایند و یا اینکه مقرر نمایند که کارفرما به جای پرداخت حق بیمه به سازمان تأمین اجتماعی، حق بیمه تعیین شده را به صورت مستقیم به کارگر پرداخت نماید. در هر صورتی، بیمه کردن کارگر نزد بیمه تأمین اجتماعی یک الزام قانونی است و هیچ توافقی بر خلاف آن پذیرفته نیست.
حفظ محرمانگی اسرار مربوط به هر شغل یا فعالیت یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های هر کارفرمایی است. افشای این قبیل اسرار و اطلاعات می‌تواند ضررهای مالی سنگینی به کارفرما وارد آورد. از این رو، کارفرمایان مایل به انعقاد قرارداد محرمانگی (NDA) یا عدم افشای اطلاعات علاوه بر قرارداد استخدامی خود هستند.
کارگر و کارفرما می‌توانند به جای تنظیم قرارداد محرمانگی به صورت جداگانه، یک بند از قرارداد کار پروژه‌ای را به موضوع عدم افشای اطلاعات تخصیص دهند. با درج نمودن این شرط در قرارداد کار پروژه‌ای، کارگر موظف به حفظ محرمانگی اسرار و اطلاعات حرفه‌ای خواهد شد.
یکی از موارد الزامی در تنظیم قرارداد کار پروژه‌ای لزوم انجام مذاکرات و حصول توافق پیش از تنظیم قرارداد است. مذاکرات ابتدایی طرفین موجب می‌شود که هر یک از آن‌ها اطلاعات کافی نسبت به موضوع قرارداد و تکالیف و تعهدات یکدیگر به دست آورده و با آگاهی اقدام به انعقاد قرارداد نمایند.
طرفین می‌توانند توافقاتی که در نتیجه مذاکراتشان حاصل می‌شود را پیش از به صورت مکتوب در قالب یک تفاهم نامه تنظیم نمایند. وجود تفاهم نامه در تنظیم قرارداد کار پروژه‌ای تا حد بسیاری کمک‌کننده خواهد بود و قرارداد مربوطه مطابق تفاهم نامه تهیه و تنظیم خواهد شد.
به طور کلی، تنظیم قراردادها، از جمله قرارداد کار پروژه‌ای یا کار معین، امری تخصصی است. توجه به نکات بسیاری و درج آن‌ها در قرارداد جنبه پیشگیرانه داشته و از بروز بسیاری اختلافات احتمالی میان طرفین قرارداد در آینده جلوگیری می‌نماید. این هدف با بهره‌مندی از خدمات یک وکیل متخصص و دریافت مشورت و راهنمایی‌های لازم از وی محقق خواهد شد. به همین خاطر، توصیه می‌شود که تنظیم قراردادهای کاری خود را به وکلای متخصص سپرده و یا پیش از تنظیم قرارداد مشورت‌های لازم را از یک وکیل متخصص دریافت نمایید.
در ادامه به بررسی چند پرسش رایج در خصوص نحوه تنظیم و انعقاد قرارداد کار پروژه‌ای خواهیم پرداخت.
1 . قرارداد کار پروژه‌ای چیست؟
قرارداد کار پروژه‌ای یا کار معین یکی از انواع قراردادهای استخدامی است که به موجب آن شخص کارفرما انجام و تکمیل یک فعالیت مشخص در قالب یک طرح یا پروژه را در مدت زمان مشخصی به عهده فرد دیگری می‌گذارد. طرف مقابل با تکمیل و تحویل پروژه مستحق دریافت اجرت خواهد بود.
2 . نحوه محاسبه حقوق در قراردادهای کار پروژه‌ای چگونه است؟
تعیین حقوق یا دستمزد کارگر یکی از مهم‌ترین ارکان قرارداد کار پروژه‌ای است. حقوق کارگر در قرارداد کار معین با توجه نوع فعالیت، حجم کار، تخصصی بودن یا نبودن فعالیت، توافق طرفین و غیره تعیین خواهد شد. قانونگذار جهت تعیین میزان حقوق در این نوع قراردادها حداقل و حداکثری تعیین ننموده است.
3 . قرارداد کار پروژه‌ای دورکاری چگونه تنظیم می‌شود؟
مشاغل پروژه‌ای با توجه به نوع پروژه ممکن است به صورت حضوری یا دورکاری انجام شوند. از این حیث، تفاوتی در تنظیم قرارداد کار پروژه‌ای به صورت دورکاری و به صورت حضوری وجود ندارد. اما بایستی توجه داشت که در موارد دورکاری، نیازی به درج ساعت کاری در قرارداد نخواهد بود.
4 . آیا توافق بر عدم بیمه کارگر در قرارداد کار پروژه‌ای امکان‌پذیر است؟
خیر. بیمه کردن کارگر توسط کارفرما در هر نوع قرارداد استخدامی از الزامات قانون کار است و هیچ توافقی بر خلاف آن به رسمیت شناخته نخواهد شد.
5 . آیا انعقاد قرارداد محرمانگی (NDA) علاوه بر قرارداد کار پروژه‌ای الزامی است؟
خیر. به منظور حفظ اسرار و اطلاعات محرمانه مربوط به کسب و کار نیازی به انعقاد قرارداد محرمانگی به صورت جداگانه نیست. بلکه می‌توان شرط محرمانگی یا عدم افشای اطلاعات را در متن قرارداد کار پروژه‌ای قید نمود. با درج این شرط در قرارداد، کارگر خود به خود موظف به حفظ محرمانگی و عدم افشای اسرار و اطلاعات محرمانه خواهد شد.
بسیاری از فعالیت‌ها و مشاغل در قالب یک طرح یا پروژه قابل اجرا هستند. با اتمام این پروژهها فعالیت مربوطه نیز خاتمه می‌یابد، مانند ساخت کابینت برای کلیه واحدهای یک مجتمع مسکونی، تعمیر آسفالت یک خیابان و غیره. جهت انجام این قبیل فعالیت‌ها نیاز به بهره‌مندی از نیروی کار متخصص می‌باشد. در نتیجه، شخص کارفرما نیازمند به استخدام نیروی کار و تنظیم یک قرارداد استخدامی دارد. قرارداد کار پروژه‌ای مناسب‌ترین قالب جهت تنظیم این قبیل روابط کاری است. به موجب قرارداد کار پروژه‌ای یا کار معین، شخص کارگر متعهد می‌شود که طرح یا پروژه مد نظر را در مدت زمان تعیین شده تکمیل کرده و به کارفرما تحویل دهد.
تنظیم این نوع قرارداد استخدامی نیازمند توجه به نکات بسیاری است که در این گفتار به تفصیل توضیح داده شد.
اگر این مقاله ما برای شما مفید بوده و به دنبال راهنمایی بیشتری هستید، تیم متخصص “وکیل سوال” با مدیریت خانم ام‌البنین تنکابنی رضایی آماده است تا شما را در زمینه انعقاد قرارداد کار پروژه‌ای و دیگر قراردادهای استخدامی همراهی کند. سوالات و مشکلات حقوقی خود را با ما در میان بگذارید و از دانش و تجربه وکلای ما بهره‌مند شوید.
برای رزرو مشاوره، می‌توانید به سادگی از فرم تماس موجود در سایت استفاده کنید یا با شماره‌های تماس ما ارتباط برقرار کنید. ما در کوتاه‌ترین زمان ممکن پاسخگوی شما خواهیم بود و بهترین راه‌حل‌ها را ارائه می‌دهیم.
همین حالا اقدام کنید و از خدمات حقوقی ما بهره‌مند شوید.
وکیل سوال – همراه شما در مسیر عدالت
تعیین حقوق یا دستمزد کارگر یکی از مهم‌ترین ارکان قرارداد کار پروژه‌ای است. حقوق کارگر در قرارداد کار معین با توجه نوع فعالیت، حجم کار، تخصصی بودن یا نبودن فعالیت، توافق طرفین و غیره تعیین خواهد شد. قانونگذار جهت تعیین میزان حقوق در این نوع قراردادها حداقل و حداکثری تعیین ننموده است
قرارداد کار پروژه‌ای یا کار معین یکی از انواع قراردادهای استخدامی است که به موجب آن شخص کارفرما انجام و تکمیل یک فعالیت مشخص در قالب یک طرح یا پروژه را در مدت زمان مشخصی به عهده فرد دیگری می‌گذارد. طرف مقابل با تکمیل و تحویل پروژه مستحق دریافت اجرت خواهد بود.
مشاغل پروژه‌ای با توجه به نوع پروژه ممکن است به صورت حضوری یا دورکاری انجام شوند. از این حیث، تفاوتی در تنظیم قرارداد کار پروژه‌ای به صورت دورکاری و به صورت حضوری وجود ندارد. اما بایستی توجه داشت که در موارد دورکاری، نیازی به درج ساعت کاری در قرارداد نخواهد بود.
وکیل سوال یک پلتفرم آنلاین است که با هدف ارائه خدمات حقوقی به زبان ساده و قابل‌فهم برای همه راه‌اندازی شده است. این سایت تحت مدیریت ام‌البنین تنکابنی رضایی، وکیل پایه یک دادگستری، فعالیت می‌کند و تلاش می‌کند تا مسیر حل مشکلات حقوقی را برای کاربران آسان‌تر کند.
۰۹۰۱۲۲۲۵۳۶۹
info@vakilsoal.com
تهران،خیابان مطهری، ابتدای خیابان مفتح شمالی، خیابان ملایری پور، نبش خیابان زیرک زاده، پلاک ۷
سلام وقت بخیر
من کار پروژه ای گرفتم که قرار است ۵۰ درصد از هفته را به ان اختصاص دهم.
کارفرما در یک کشور اروپایی است اما خود شرکت در ایران ثبت است
زمینه کار هم مهندسی برق و طراحی و شبیه سازی است
چگونه می توانم دستمزدم را تعیبن کنم و براساس چه معیاری؟
با سلام. به نظر میرسه شما به صورت فریلنسری دارید همکاری میکنید و مبلغ دستمزد توافقی هست و توصیه میشه با نماینده شرکت در ایران قرارداد کتبی منعقد کنید.
سلام و عرض ادب
سپاس از پاسخگویی
بله حتما قراردادی منعقد خواهد شد
مشکلی که در اصل دارم تعیبن مقدار مبلغ خقوق هست. هر چه کارفرما بگوید قبول کنم، که خیلی منطقی نیست، خب بر چه پایه و اساسی به کارفرما بگویم فلان مقدار حقوق من خواهد بود (با توجه به شرایطی که خدمتتون در بالا عرض کردم)
زنده باشید. پیشنهاد حقوق برای مشاغل فریلنسری و پروژه ای بر اساس مهارت های شما و هم چنین عرف حاکم بر بازار رشته و کار شما تعیین میشه. در صورتی که نیاز به کمک بیشتر داشتید پیشنهاد میکنیم از همکارانی که در این حوزه مشغول به فعالیت هستند کمک بگیرید. یکی از روش های آشنایی با همکاران شبکه های اجتماعی مثل لینکدین می باشد. موفق باشید.